Voor vrouwen is de vrijheid om te kunnen kiezen nog niet zo oud. Slechts een paar generaties terug geloofden vrouwen nog dat ze geen keuze hadden als het op geboortebeperking, buitenshuis werken of studeren aankwam. En toch vinden vrouwen van nu het vreemd dat ze zo kunnen worstelen met het maken van keuzes.
Stel dat het kon; met een tele-tijdmachine terugkeren naar de tijd van mijn overgrootmoeder. Ik zou haar vinden in een groot huis in Enschede, ze is de afgelopen jaren bijna doorlopend zwanger geweest of heeft borstvoeding gegeven. Tien kinderen zijn er al. De verzorging van de kinderen en het huis is haar domein. Er is geen wasmachine, wel een meid die de was doet. Het domein van mijn opa is zijn dokters-praktijk. De keuzes over deze verdeling zijn gemaakt door de tijdsgeest, de kerk en de pastoor die regelmatig zijn ronde doet om te kijken of er al nieuwe kinderen op komst zijn.
Hoewel onze ´keuze-cv´s´ (of lijst van ervaringen in het maken van keuzes) veel langer zijn dan die van onze voormoeders en zelfs langer dan die van onze moeders, bestaat er nog altijd de ‘mindset’ van geen keuze hebben. Bijvoorbeeld: ’Het is nu eenmaal zo dat hij minder in het huishouden doet´ of ‘ik zorg meer voor de kinderen en hij verdient meer dan ik´.
In de overtuiging van ‘het is nu eenmaal zo’, klinkt er iets door van de vrouwen voor ons en dat is niet verwonderlijk. Door hen zijn we grootgebracht; hun levens, hun pijn, hun keuzes en ´niet-keuzes´ maken deel uit van onze geschiedenis. We komen er niet onderuit hun, ondermijnende, keuzepatronen te herhalen, zoals het je opofferen, de toeschiet-reflex (´ik ben er al voordat iemand mij nodig heeft´)en het gebrek aan eigenwaarde.
We zijn echter ook in staat om ondermijnende patronen te doorbreken. Hoe doe je dat? Het begint ermee dat je last gaat krijgen van patronen die vanzelfsprekend waren voor jou en hen die jou voorgingen. Door last te krijgen van iets wat tot dan toe normaal was, begin je met het trainen van je ´keuzespier’. Spieren ontwikkelen zich namelijk doordat jij over de grenzen heen gaat van wat je spieren gewend zijn om te doen en dat doet zeer. Maar door de pijn te vermijden ontwikkel je jouw spieren niet, niet je fysieke spieren, noch je keuzespier.
Je keuzespier wordt elke dag sterker door voor ogen te houden waar je naar toe wilt en daar trouw aan te blijven, hoeveel pijn het soms ook kan doen om uit je comfortzone te stappen en onbekende wegen in te slaan. Maar het is de moeite waard omdat je je eigen verhaal gaat leven, met jouw vrije keuzes als hoofdstukken van dit verhaal en de steun van je voormoeders in de rug.
