Het beeld van VOC-kopstuk Jan Pieterszoon Coen in het centrum van Hoorn leidt al tijden tot felle discussies. Voorstanders zien hem als een veroveraar, tegenstanders belichten de gruweldaden die hij pleegde tegen de inheemse bevolking.
In juni 2020 waarde er, naar aanleiding van de gewelddadige dood van George Floyd, een moderne beeldenstorm rond in Engeland en Amerika waarbij talloze beelden van helden van weleer werden beklad, beschadigd of letterlijk van hun voetstuk gehaald.
Kan het neerhalen van die beelden überhaupt iets rechtzetten van wat er toen is misdaan en kunnen we met de wijsheid van nu de mores van toen beoordelen? Ik vraag het me af. Wat wel in onze macht ligt is het wijzigen van ons beeld van heldendom.
In een stad waar standbeelden zijn opgericht voor onzichtbare helden, wiens dagelijks leven een niet erkende heldentocht is, zou ik wel willen wonen. Afgelopen zaterdag gaf ik bijvoorbeeld een vertelworkshop aan helden die nooit in geschiedenisboeken opgenomen worden, maar wel dagelijks tot het uiterste van hun kunnen worden uitgedaagd omdat ze kinderen hebben met een complexe vorm van autisme, ook wel MCDD genoemd (Multiple Complex Developmental Disorder)
In de zoektocht naar metaforen om aan leken zoals ik uit te leggen wat het betekent om een kind met MCDD te hebben, kwamen ze onder andere op het volgende beelden: ‘wij houden dagelijks rekening mee dat ons gezin te maken krijgt met een tornado of ‘crisis zit elke dag bij ons aan tafel.’
Een beeld voor een mantelzorger kan wat mij betreft bestaan naast een held van toen en zo een contrast vormen. Heldendom wordt dan meer dan wat is veroverd, wat is bereikt en wat is beschreven, het wordt wat is geleefd, geliefd, gedragen.
